Theo dự báo của Tổ chức
năng lượng thế giới IEO từ năm 1999 đến năm 2020 nhu cầu năng lượng của thế
giới sẽ tăng khoảng 60% [2]. Trong đó nguồn năng lượng chính vẫn là năng lượng
hóa thạch. Trữ lượng nguồn năng lượng này ngày cảng giảm, gây nên mất an ninh
năng lượng trên toàn cầu. Đặc biệt, khi sử dụng nguồn năng lượng hóa thạch thải
ra môi trường các khí SO2, CO2, NOx gây hiệu
ứng nhà kính, ô nhiễm môi trường và tác động xấu đến đời sống và sức khỏe con
người. Vì vậy, con người đang tập trung nghiên cứu, khai thác, ứng dụng các
nguồn năng lượng mới như năng lượng
gió, năng
lượng hydro, năng lượng nước,
năng lượng đại dương, năng lượng địa nhiệt, năng lượng mặt trời, năng lượng sinh khối. Các
nguồn năng lượng trên được coi là năng lượng sạch,có thể tái tạo được và chúng
không gây ô nhiễm môi trường. Trong các nguồn năng lượng đó, nguồn năng lượng
sinh khối đóng vai trò quan trọng để sản xuất các loại nhiên liệu.
Hiện nay, trên thế giới
nguồn năng lượng sinh khối chiếm khoảng 63% tổng số năng lượng tái tạo, chiếm
(14-15)% tổng các nguồn năng lượng [1].
Ước tính đến năm 2050, sinh khối dùng làm nhiên liệu sẽ đáp ứng khoảng 38%
lượng nhiên liệu toàn cầu và 17% lượng điện sử dụng trên thế giới [3]. Ở các
nước đang phát triển năng lượng sinh khối đóng góp khoảng 35% tổng nhu cầu năng
lượng. Vì vậy năng lượng sinh khối (biomass) giữ một vai trò quan trọng trong
chiến lược nghiên cứu ứng dụng năng lượng tái tạo của nhiều tổ chức quốc tế và
có khả năng sẽ giữ vai trò sống còn trong việc đáp ứng nhu cầu năng lượng của
thế giới trong tương lai.
Việt Nam là nước xuất
khẩu gạo đứng thứ 2 thế giới, hằng năm thải ra môi trường khoảng 55 triệu tấn
rơm rạ. Một phần trong số ít được sử dụng để sản xuất phân sinh học và làm thức
ăn cho trâu bò, đa số là được đốt thải bỏ ra ngoài môi trường, gây ô nhiễm môi
trường và lãng phí năng lượng.
Có 3 phương pháp để sử
dụng hữu ích nguồn năng lượng từ biomass: nhiệt hóa, sinh hóa và hóa học. Quá
trình nhiệt hóa gồm quá trình đốt cháy tạo năng lượng nhiệt, khí hóa tạo khí
tổng hợp, nhiệt phân tạo khí, rắn, lỏng (dầu sinh học). Quá trình sinh hóa tạo
biogas, bio-ethanol. Quá trình hóa học tạo Biodiesel. Trong 3 phương pháp này
phương pháp nhiệt phân tạo ra khí, rắn, lỏng. Nhiên liệu khí bao gồm các khí:H2,
CO, CO2, CH4, H2, C2H4,
C2H2, các khí này được sử dụng cung cấp nhiệt để sấy biomass.
Chất rắn là than được sử dụng làm than hoạt tính phục vụ công nghiệp, đời sống
hoặc cung cấp nhiệt cho quá trình nhiệt phân. Nhiên liệu lỏng là dầu sinh học
rất thuận tiện cho vấn đề bảo quản và vận chuyển, nó được sử dụng nhiều trong
ngành giao thông vận tải, cung cấp nhiệt, sản xuất điện...
Việc nghiên cứu ứng dụng
các nguồn năng lượng từ biomass đã và đang được triển khai trên thế giới và ở
Việt Nam. Hiện tại, các loại biomass như trấu, mùn cưa đang được sử dụng để đốt
cung cấp nhiệt cho các lò hơi; còn các loại biomass như bã mía, rơm rạ vẫn chưa
được sử dụng hiệu quả, đa phần là chất thải ra ngoài môi trường. Một trong các
hướng nghiên cứu để tận dụng nguồn năng lượng này là thực hiện quá trình nhiệt
phân bã mía, rơm rạ để tạo nhiên liệu sinh học. Tuy nhiên, quá trình nhiệt phân
biomass là quá trình phức tạp, sản phẩm của nó phụ thuộc vào các yếu tố như: loại nhiên liệu, kích cỡ
nhiên liệu, tốc độ gia nhiệt, hình dạng nhiên liệu, kết cấu lò phản ứng, ....
Vì vậy, các kết quả nghiên cứu nhiệt phân biomass đa phần chỉ được ứng dụng cho
từng loại biomass và điều kiện nghiên cứu.
Hiện nay, trên thế giới
các nhà khoa học đã công bố một số kết quả nghiên cứu cho một số loại biomass
mà họ trực tiếp nghiên cứu. Các loại biomass này phổ biến tại các nước sở tại.
Ở Việt Nam, chỉ mới có một vài kết quả nghiên cứu ban đầu về khả năng tạo nhiên liệu sinh học từ quá trình nhiệt phân
biomass đã được công bố.
Do vậy, việc nghiên cứu một
cách cơ bản quá trình nhiệt phân biomass để tạo cơ sở cho việc ứng dụng nguồn
năng lượng từ biomass tại Việt Nam là nhu cấp cấp thiết. Nên việc chọn đề tài “Nghiên
cứu thiết kế, chế tạo thiết bị nhiệt phân biomass sản xuất nhiên liệu sinh học”
có ý nghĩa khoa học và thực tiễn.
Mô hình thiết bị |